Pompy ciepła to jedna z kluczowych technologii w dekarbonizacji ogrzewnictwa i ciepłownictwa, która może istotnie przyczynić się do poprawy jakości powietrza w Polsce. Aby w pełni wykorzystać jej potencjał w budynkach jednorodzinnych, niezbędne jest jednak spełnienie trzech warunków: pompy ciepła muszą zapewniać użytkownikom komfort cieplny, muszą być konkurencyjne cenowo oraz nie mogą obciążać systemu elektroenergetycznego. Najnowszy raport Europejskiego Centrum Czystego Powietrza (ECAC) − „Pompy ciepła przyjazne dla odbiorców i dla systemu elektroenergetycznego” zajmuje się właśnie tymi trzema aspektami.
W raporcie przedstawiono szereg ważnych analiz odnoszących się do możliwości elastycznej współpracy domowych pomp ciepła z systemem elektroenergetycznym − przy uwzględnieniu pakietu taryf i cen obowiązujących na polskim rynku energii. Dzięki opracowaniu można ocenić z perspektywy użytkownika opłacalność dostępnych obecnie rozwiązań, w tym modelowej taryfy dynamicznej, a także sprawdzić, jaki wpływ na komfort cieplny w budynku ma wykorzystanie elastycznej pracy pompy ciepła.
W kolejnych częściach raportu poddano analizie:
- Koszty eksploatacji pomp ciepła − przy uwzględnieniu najbardziej popularnych taryf na energię elektryczną. Porównanie wykazało, że najkorzystniejsza dla posiadaczy pomp ciepła jest taryfa trzystrefowa (G13).
- Komfort cieplny w budynkach o różnym standardzie energetycznym − przy założeniu, że pompa ciepła pracuje w sposób elastyczny, dostosowując się do aktualnych warunków w systemie elektroenergetycznym i cen energii na rynku hurtowym. Analiza potwierdziła, że pompy ciepła mogą pracować elastycznie bez utraty komfortu cieplnego nawet w budynkach o przeciętnym standardzie energetycznym.
- Opłacalność modelowej taryfy dynamicznej dla użytkowników pomp ciepła – która zapewnia najlepsze dopasowanie pracy pomp ciepła do warunków w systemie elektroenergetycznym, a jednocześnie pozwala uzyskać oszczędności na rachunku za energię elektryczną oraz chroni odbiorców przed nadmiernymi skokami cen.
Autorzy raportu „Pompy ciepła przyjazne dla odbiorców i dla systemu elektroenergetycznego”nie poprzestają jednak na analizach kosztowych.Odnosząc się do istotnej roli technologii pomp ciepła oraz tkwiącego w niej potencjału, formułują rekomendacje w czterech zasadniczych obszarach, kierując je do przedstawicieli władz publicznych. Wskazane przez nich działania mogą znacząco usprawnić transformację ogrzewnictwa w Polsce, przynosząc szereg korzyści właścicielom budynków czy społeczeństwu i zapewniając harmonijną współpracę szybko przybywających instalacji pomp ciepła z systemem elektroenergetycznym.
Jak podkreśla Łukasz Adamkiewicz, prezes zarządu ECAC − Pompy ciepła mogą odegrać istotną rolę w spełnieniu nowych norm jakości powietrza, wynikających z rewizji dyrektywy AAQD. Obniżenie dopuszczalnych stężeń pyłów o połowę jest kluczowe z perspektywy ochrony zdrowia publicznego i wymaga stosowania urządzeń grzewczych, które minimalizują emisję szkodliwych substancji.
Z kolei Paweł Lachman, prezes zarządu PORT PC i współautor raportu, zwraca uwagę na wciąż niedoceniany walor technologii pomp ciepła, czyli możliwość elastycznej współpracy z systemem elektroenergetycznym − Nasze badania jasno pokazują, że nawet w budynkach o przeciętnym standardzie energetycznym pompy ciepła mogą pracować elastycznie bez utraty komfortu cieplnego odbiorców, dostosowując swoją pracę nie tylko do warunków atmosferycznych, ale także do funkcjonowania systemu elektroenergetycznego.
Monika Morawiecka z Regulatory Assistance Project, współautorka raportu, przekonuje, że właśnie ta cecha pomp ciepła powinna być powszechnie wykorzystywana − Pompy ciepła muszą działać elastycznie, aby z jednej strony nie obciążać systemu energetycznego w godzinach szczytu, a z drugiej – pomóc w integracji jak największej ilości źródeł odnawialnych. Odpowiednio skonstruowane taryfy dynamiczne zapewnią taki efekt, jednocześnie obniżając koszty ogrzewania.
Rekomendacje sformułowane w raporcie ECAC:
- Komunikacja − bardzo ważne jest, aby cała polityka publiczna była oparta na rzetelnej i kompleksowej komunikacji. Niezbędne jest powszechne informowanie o zaletach zastosowania pomp ciepła w budynkach i perspektywach rozwojowych tej technologii, o możliwościach elastycznej pracy pomp ciepła bez uszczerbku dla komfortu cieplnego, a z korzyścią dla systemu elektroenergetycznego, a także o przewidywanych wzrostach cen paliw kopalnych w związku z wprowadzeniem opłat w ramach EU ETS2.
- Taryfy na energię elektryczną. Taryfa trójstrefowa – najkorzystniejsza obecnie dla posiadaczy pomp ciepła, a oferowana jedynie przez Tauron, powinna stać się standardem u wszystkich dostawców. Istotne jest również, aby taryfy dynamiczne były tak skonstruowane, aby dawać odbiorcom energii zabezpieczenie przed ekstremalnym wzrostem cen.
- Programy dotacyjne. Programy takie jak „Czyste powietrze” czy „Moje ciepło” powinny oferować dofinansowanie tylko dla takich pomp ciepła, które mogą pracować elastycznie z wykorzystaniem automatyki do zarządzania poborem energii.
- Program badawczy. Należy wdrożyć wieloletni program badawczy dla budynków o zróżnicowanej charakterystyce energetycznej, wyposażonych w pompy ciepła o różnych standardach, a także fotowoltaikę i magazyny ciepła lub energii elektrycznej – umożliwi to identyfikację optymalnych rozwiązań dla przyszłego budownictwa energooszczędnego.
Raport ECAC dostępny jest na stronie:
https://cleanaircentre.eu/wp-content/uploads/2024/10/ECAC_Raport_POMPY_CIEPLA.pdf
| JUŻ WKRÓTCE ZAPRASZAMY NA WEBINARIUM „POMPY CIEPŁA A TARYFY DYNAMICZNE” |
Termin: 21.10.2024, godz:10:00-11:30
Udział bezpłatny, wymagana rejestracja.
Strona wydarzenia: https://portpc.pl/webinarium_21-10-2024/
Harmonogram:
10:00-10:10 Wprowadzenie, Dzień Pomp Ciepła – Paweł Lachman – Prezes Zarządu | Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła
10:10-10:40 Pompy ciepła a taryfy dynamiczne – Monika Morawiecka – Senior Advisor, Consultant | Regulatory Assistance Project (RAP)
10:40-11:10 Pompy ciepła, fotowoltaika i magazyny energii. Koszty ogrzewania budynków – Paweł Lachman – Prezes Zarządu | Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła
11:10-11:30 Pytania i odpowiedzi
_________________________________________________________________________________
O ECAC:
Fundacja Europejskie Centrum Czystego Powietrza (European Clean Air Centre − ECAC) jest niezależną organizacją pozarządową promującą cele w zakresie jakości powietrza i ochrony klimatu w ramach różnych polityk na szczeblu krajowym i unijnym. Wspieramy i promujemy bezstronne, oparte na wiedzy i badaniach rozwiązania mające na celu poprawę jakości powietrza.
O autorach raportu:
Jan Rączka − doktor nauk ekonomicznych, doświadczony ekspert w dziedzinie ekonomii środowiska, polityki środowiskowej i klimatycznej oraz zrównoważonego, zielonego finansowania. Jest liderem Zespołu Wsparcia Sprawiedliwej Transformacji w Fundacji Instrat. Przez 5 lat był prezesem zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (2008-13). Pracował jako finansista w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju w zespole infrastruktury komunalnej i środowiskowej (2004-8). Wcześniej był adiunktem na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Monika Morawiecka − ekspertka i menedżerka w sektorze energetycznym, współzałożycielka Eksperckiej Rady ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i Klimatu. Od 2022 roku współpracuje z Regulatory Assistance Project (RAP), niezależną organizacją pozarządową, zaangażowaną w przyspieszenie transformacji energetycznej w stronę zrównoważonej, bezpiecznej i kosztowo efektywnej przyszłości. Wcześniej przez 15 lat związana z Grupą PGE − od 2010 roku jako szefowa strategii Grupy PGE, a w latach 2019-2021 jako Prezes Zarządu PGE Baltica. W latach 2013-2018 członkini Rady Zarządzającej Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej. Absolwentka Szkoły Głównej Handlowej, a także posiadaczka międzynarodowego dyplomu Master of International Management.
Paweł Lachman − od stycznia 2011 roku pełni funkcję prezesa zarządu Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), a od 2020 roku pełni funkcję koordynatora Branżowego Porozumienia na rzecz Efektywności Energetycznej. Posiada ponad 25-letnie doświadczenie w prowadzeniu szkoleń dla instalatorów i projektantów z zakresu odnawialnych źródeł energii [OZE] oraz branży grzewczej (pompy ciepła, układy hybrydowe pomp ciepła, kolektory słoneczne, wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, układy hydrauliczne centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej). Absolwent Politechniki Krakowskiej, kierunek: Inżynieria Środowiska. Autor ponad 60 artykułów branżowych poświęconych odnawialnym źródłom ciepła i ciepłownictwu.
Adolf Mirowski − ekspert w zakresie systemów grzewczych, ciepłowniczych energetycznych i energii odnawialnej. Prezes zarządu Instytutu Certyfikacji Emisji Budynków, który opracowuje kompletne systemy multienergetyczne dla przemysłu i ciepłownictwa. Od 2017 roku prowadzi antysmogową certyfikację systemów ciepłowniczych. Instytut jest członkiem konsorcjum, który wygrał konkurs ogłoszony przez NCBR na realizację projektu „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym”. Posiada tytuł doktora nauk technicznych przyznany przez Akademię Górniczo- Hutniczą w Krakowie.
